Wat heb ik geleerd van de uitvaart van mijn schoonvader? Of: waarom ik nu een betere uitvaartverzorger ben.
Het laatste stukje van mijn schoonvaders leven raasde in nog geen tien dagen voorbij. En toen sliep hij de avond voor de geplande euthanasie rustig snurkend in.
Opeens was ik naast schoonzoon, ook nog de man van iemand die haar vader verloren was en vader van twee kids die niet meer bij opa op de kibbeling konden gaan. En ook nog de uitvaartondernemer. In die vierdubbele rol stapte ik, terwijl de schouwarts nog bezig was, de woonkamer in. Zoals ik al tientallen keren eerder heb gedaan als iemand is overleden. Maar nu laten we zeggen: aan de andere kant van de kist. Het heeft me weer een paar dingen geleerd:
Overweeg een lichte balseming als je thuis opgebaard wilt worden.
Marco en ik zijn opgevoed met het idee dat een lichte balseming (of thanatopraxie) geen fijne manier van verzorgen en opbaren is. Toch doen we het de laatste tijd vaker. Na een lichte balseming ziet iemand er veel fijner uit. Fijn om naast te zitten, fijn om tegen te kletsen. Mijn nichtje vond het zelfs een beetje spooky: net alsof opa zomaar een oog open kon doen om je te laten schrikken. Ik raad het vanaf nu iedereen aan die nog een paar dagen fijn afscheid wil nemen.
Doe mee! Dat helpt.
Een balseming doen ze niet bij je thuis, je gaat even een dagje op en neer naar het uitvaartcentrum. Daarna kom je weer naar huis en kun je bijvoorbeeld zelf helpen met het aankleden. Zo was het met mijn schoonvader ook gepland. We hadden een schone onderbroek en hemd meegegeven en twee (?) paar sokken. Mijn schoonmoeder en mijn vrouw wilden helpen met het aankleden. En mijn dochter stond erop om erbij te zijn. Helpen wilde ze niet.
Ze heeft met oma de kleren uitgekozen en klaargelegd. Ze stond met haar neus op het aankleden. En al snel hielp ze toch mee. Hier een arm ophouden, daar de broek een beetje omhoog trekken. En toen opa gekleed in de kist lag, maakte ze hem weer de oude door zijn bril op te zetten. Ik keek vanaf de eettafel toe en genoot ervan hoe drie generaties bezig waren met elkaar. Heel vanzelfsprekend verliep het allemaal. En het was fijn.
Dus als je ooit in deze situatie zit, wees niet bang en ben erbij. Misschien help je, misschien ook niet.
Als de auto wegrijdt, komen de tranen.
Een uitvaart bij BobbieFinns eindigt meestal met het uitzwaaien van de overledene in de auto. De familie zet de kist in de auto. Uitvaart-Hubert vraagt of iemand de auto wil sluiten en dan rijdt de auto weg. En wij erachteraan. Als uitvaartondernemer krijg je op dat moment niet zoveel mee van de emoties van de achterblijvers.
Nu stond ik nietsvermoedend achter de auto. En toen deze wegreed, kwamen ineens de tranen. Bij ons allemaal. Dat wegrij-moment is dus een heel absoluut moment dat erin hakt. Daarom kijk je met elkaar ook zo lang de auto na. Even samen weer landen.
Kaarten en bloemen zijn heel, heel fijn.
Mijn vrouw en ik waren overweldigd door het grote aantal kaarten van vrienden. Op een gegeven moment stonden er 5 bossen bloemen in de keuken. Lieve cadeautjes en heel veel warme aandacht. Het voelt echt heel, heel fijn dat iedereen om je heen zo meeleeft. Daar hebben wij zelf nooit zoveel oog voor gehad, maar het doet heel goed. Fijn!
En als laatste: kies je uitvaartverzorger heel zorgvuldig.
Dit is misschien een open content-deur, maar ik was blij dat Marco binnenstapte bij ons aan de keukentafel. Een uitvaartondernemer stapt namelijk bij je binnen op een van de slechtste momenten in je leven. Dan is het fijn dat het iemand is die je kent en die je vertrouwt. Ik zou dan ook altijd al vooraf kennismaken met de uitvaartondernemer. Dan weet je in elk geval wie er bij je door de deur komt.
Kortom
Zo leerde ik nog na zijn leven van mijn schoonvader. Ik begrijp nu nog beter hoe belangrijk het is om ruimte te maken voor de kleine rituelen, de persoonlijke keuzes, en de momenten van samenzijn die troost bieden. Dit neem ik mooi mee in mijn werk: dus nog meer aandacht voor de details, die voor iedere familie misschien anders, maar wel waardevol zijn. En de details vallen op door een luisterend oor voor alles wat gezegd en maar ook onuitgesproken is.
Dank opa.